بیماری های گوش

هر قسمت وظیفه مشخصی دارد، امواج صوتی که وارد گوش می شوند به پالس های الکتریکی تبدیل می شوند، سپس این پالس های الکتریکی از طریق عصب شنوایی به مغز می روند.گوش خارجی امواج صوتی را دریافت می کند و از طریق مجرای گوش به گوش میانی هدایت می کند، سپس گوش میانی امواج را تقویت کرده و به گوش داخلی انتقال می دهد.گوش داخلی ارتعاشات صوتی را به پالس های الکتریکی تبدیل می کند تا این پالس ها از طریق عصب شنوایی به مغز ارسال شوند. گوش خارجی امواج صوتی را دریافت می کند و به مجرای گوش هدایت می کند.مجرای گوش امواج صوتی را به پرده صماخ انتقال دهد.امواج صوتی باعث ارتعاش پرده صماخ می شوند.استخوانچه های گوش میانی (چکشی ، سندانی ، رکابی) امواج صوتی را تقویت می کنند.امواج صوتی از طریق دریچه بیضی وارد حلزون می شوند. مایع گوش داخلی سلول های مویی داخل حلزون را تحریک می کند. این سلولهای مویی باعث می شوند تا امواج صوتی به پالس های الکتریکی تبدیل می شوند.سپس پالس های الکتریکی از طریق عصب شنوایی به مغز ارسال می شوند.

گوش خارجی (Outer Ear)

صداها توسط قسمت خارجی گوش (لاله) جمع آوری و از مجرای گوش (مجرای گوش خارجی) عبور می کنند. در صورتیکه صداها از مجرای گوش عبور نکنند، کم شنوایی انتقالی بوجود می آید.

برخی از بیماری های گوش خارجی، که می تواند باعث کم شنوایی انتقالی شود:

سرومن (جرم گوش)(Cerumen)

سرومن ماده ای زرد/قهوه ای رنگ هست، که توسط پوست مجرای گوش خارجی ترشح می شود.

این ماده به چرب بودن مجرای گوش کمک می کند، بطوریکه احتمال خشک شدن پوست مجرا را کاهش داده و از عفونت های قارچی و باکتریایی جلوگیری می کند.

همچنین گرد و خاک موجود در محیط را جمع آوری می کند. در اکثر افراد، جرم گوش بصورت طبیعی از گوش خارج می شود و نیازی به تمیز کردن گوش ها نمی باشد. با این حال، در افرادی که گوش پاک کن استفاده می کنند یا مجرای گوش باریکی دارند، جرم گوش ممکن است در مجرای گوش داخل تر رفته و جمع بشود.

اجسام خارجی (Foreign bodies)

وجود هر نوع شیء در مجرای گوش به عنوان جسم خارجی تلقی می شود. اجسامی خارجی مانند پنبه، حشرات و اسباب بازی های کوچک مثل تیله (معمولا کودکان در گوش خودشان می گذارند).

اوتیت خارجی (Otitis externa)

التهاب پوست گوش خارجی به علت عفونت یا اگزما می باشد. این بیماری می تواند باعث خارش، گوش درد و گاهی اوقات حتی خارج شدن ترشحات چرکی از گوش خارجی شود.

اِگزستوز (Exotosis)

این بیماری همچنین با نام "گوش شناگر" شناخته می شود. در این بیماری رشد غیر طبیعی یا برآمدگی قسمت استخوانی مجرای گوش (نزدیک پرده گوش) اتفاق می افتد، بطوریکه منجر به باریک شدن مجرای گوش خارجی می شود. این بیماری معمولا به علت اینکه فرد به طور در معرض باد یا آب سرد قرار می گیرد، بوجود می آید، به همین دلیل در بین شناگرها خیلی شایع می باشد.

اِستنوزیز (Stenosis)

باریک شدن تدریجی قطر مجرای شنوایی خارجی که معمولا به علت عفونت های تکراری (مزمن) مجرای گوش اتفاق می افتد. افراد مبتلا به این بیماری مستعد ابتلا به بیماری کلستئاتوم هستند.

کلستئاتوم (Cholesteotoma)

کلستئاتوم بیماری نادری است، که به علت تجمع سلول های پوستی مرده در گوش بوجود می آید. سلول های پوستی مرده معمولا از گوش خارج می شوند، اما گاهی اوقات آنها می توانند داخل مجرای گوش انباشته شوند، بویژه در مواردی که فرد مبتلا به استنوزیز یا کشیده شدن پرده گوش به داخل فضای گوش میانی می شود.

چنانچه درمان نشود، کلستئاتوم می تواند گسترش یابد و شروع به تخریب قسمتهای گوش میانی و داخلی کند. این بیماری همچنین می تواند به سمت مغز گسترش یابد.

گوش میانی (Middle Ear)

صداها سپس به پرده گوش (پرده صماخ) می رسند و باعث ارتعاش پرده گوش می شوند.

این ارتعاشات از طریق استخوانچه های گوش میانی منتقل می شوند. این استخوانچه ها عبارتند از چکشی، سندانی و رکابی.

چنانچه ارتعاشات از گوش میانی عبور نکنند، می تواند باعث کم شنوایی انتقالی شود.

برخی از بیماری های گوش میانی، که می تواند باعث کم شنوایی انتقالی شود:

تمپانواسکلروز (Tympanosclerosis)

در این بیماری پرده گوش دچار سفتی و ضخیم شدگی می شود و جای آسیب  روی پرده مشاهده می شود.

اتواسکلروز (Otosclerosis)

در اتواسکلروز سه استخوانچه گوش میانی به علت رشد غیر طبیعی و اسفنج مانند استخوان سفت می شوند. رشد غیر طبیعی استخوان معمولا در محل اتصال استخوانچه رکابی به حلزون (صفحه رکابی) اتفاق می افتد.

گسیختگی زنجیره استخوانچه ای (Ossicular discontinuity)

استخوانچه های گوش میانی دچار گسیختگی شده و دیگر به هم متصل نمی باشند.

اختلال عملکرد لوله استاش (Eustachian tube dysfunction)

لوله استاش مسیر باریکی است، که انتهای بینی را به گوش میانی متصل می کند. وظیفه لوله استاش متعادل کردن فشار هوای گوش میانی با فشار هوای اتمسفر (یعنی طرف دیگر پرده گوش) می باشد.برای اینکه وقتی که فشار هوا در دو طرف پرده گوش متعادل باشد، پرده گوش بیشترین تحرک و کارایی را دارد.

همچنین لوله استاش امکان خارج شدن مایع انباشته شده در گوش میانی به بیرون را فراهم می کند. لوله استاش معمولا بسته است و فقط هنگام خمیازه، بلع و جویدن باز می شود. با این حال، چنانچه لوله استاش بسته شود و باز نشود هنگامی که باید باز شود، هوای داخل گوش میانی جذب شده و باعث ایجاد خلاء و فشار منفی در گوش میانی می شود.در نتیجه پرده گوش به سمت داخل کشیده می شود.

گوش میانی مترشحه (Middle ear effusion)

در این بیماری مایع در گوش میانی انباشته می شود و معمولا این حالت به دنبال اختلال لوله استاش اتفاق می افتد، به علت اینکه مایع  نمی تواند از گوش میانی خارج شوند.

اوتیت میانی حاد (Acute otitis media)

همچنین با نام گوش چسبنده شناخته می شود. معمولا در اثر ابتلا به گوش میانی مترشحه بوجود می آید. با گذشت زمان، مایع انباشته شده غلیظ و چسبنده (ویسکوز) می شود و منجر به عفونت گوش میانی می شود.

پارگی پرده گوش (Perforation)

سوراخ (پارگی) در پرده گوش می تواند در اثر صداهای خیلی بلند (تروما صوتی)، آسیب فیزیکی (تروما فیزیکی)، تغییرات شدید و یا ناگهانی در فشار هوا (باروتروما) ، عفونت های گوش میانی (اوتیت میانی حاد) یا جراحی (لوله گرومت) بوجود بیاید.

پارگی کوچک پرده گوش تحت عنوان Pin-hole و پارگی بزرگ یا کامل تحت عنوان Sub-total شناخته می شود.

گوش داخلی (Inner Ear)

ارتعاشات انتقال یافته از طریق گوش میانی، منجر به حرکت مایع داخل حلزون شنوایی می شود.

در نتیجه این حرکت سلول های مویی داخل حلزون شروع به نوسان و تولید ایمپالس های الکتریکی می کنند و از طریق عصب شنوایی به مغز می روند. مغز این ایمپالس ها را صدا شناسایی می کند. در صورتیکه آسیبی در گوش داخلی وجود داشته باشد، آن می تواند باعث کم شنوایی حسی عصبی شود.

همچنین امکان دارد، کم شنوایی انتقالی و حسی عصبی با هم وجود داشته باشد، که به این حالت کم شنوایی آمیخته می گویند.

برخی از بیماری های گوش داخلی، که می تواند باعث کم شنوایی انتقالی شود:

پیر گوشی (Persbyacusis)

این کم شنوایی مربوط به سن می باشد و به علت فرایند پیری به تدریج و کم کم بدتر می شود.

ابتدا فرکانس های بالاتر را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به مشکلاتی در تشخیص گفتار می شود (بویژه در حضور نویز زمینه).

به علت اینکه فیبرهای عصبی مربوط به کدگذاری فرکانس های بالا نزدیک محل ورودی (راس) حلزون شنوایی قرار گرفته اند، بدین معنی که این فیبرها بیشتر در معرض آسیب می باشند.

قرار گرفتن در معرض نویز (Noise exposure)

این وضیعت می تواند در پاسخ به صداهای خیلی بلند (مثل ترقه بازی، تیراندازی و ...) یا در اثر تاثیر تجمعی نویز بدنبال مواجهه طولانی مدت با صداهای متوسط تا بلند در طول چندین سال (مثل کری صنعتی) بوجود آید.

ضربه به سر (Head trauma)

شکستگی ها، خونریزی ها و آسیب غشاءهای نازک گوش داخلی (مثل فیستول پری لنف) بدنبال صدمه سر می تواند باعث کم شنوایی شود.

مسمومیت گوش (Ototoxicity)

هر دارویی که باعث کم شنوایی می شود، به عنوان سم گوش (ototoxic) شناخته می شود.

داروهای سمی گوش عبارتند از: داروهای شیمی درمانی (سیس پلاتین)، آنتی بیوتیک ها دارای پسوند مایسین (مثل جنتامایسین، اریترومایسین)، مدر ها که به تولید ادرار کمک می کنند (فورزماید)، داروی ضد مالاریا که کینین نامیده می شود (همچنین برای گرفتگی عضله ساق تجویز می شود) و سالیسیلات ها (از جمله آسپرین).

اکثر داروهای سمی گوش فرکانس های بالا را تحت تاثیر قرار می دهند.

التهاب لابیرنت (Labyrinthitis)

در این بیماری عفونت از گوش میانی (گاهی اوقات از جمجمه/مغز) به قسمت های گوش داخلی گسترش می یابد، که می تواند باعث سرگیجه و کم شنوایی حسی عصبی دائمی شود.

بیماری منیر (Meniere s disease)

همچنین با نام هیدروپس آندولنفاتیک شناخته می شود. این بیماری در اثر مایع اضافی گوش داخلی (آندولنف) به علت تولید بیش از حد یا ناتوانی در دفع مایع از گوش داخلی بوجود می آید. آندولنف اضافی باعث تورم در گوش داخلی می شود، که می تواند منجر به سرگیجه، وزوز، احساس پُری گوش و کم شنوایی شود.

تومور عصب شنوایی (Acoustic Neuroma)

همچنین با نام شوانوما دهیلزی شناخته می شود. تومور خوش خیمی هست که معمولا روی عصب تعادل ظاهر می شود، عصب تعادل و عصب شنوایی در هم تنیده و با هم عصب هشتم را تشکیل می دهند.

تومور می تواند رشد کند و با کُمپرس روی عصب شنوایی،  انتقال سیگنال های الکتریکی بوجود آمده توسط نوسانات سلول های مویی را تحت تاثیر قرار دهد.

این بیماری معمولا همراه با وزوز است و باعث کم شنوایی در فرکانس های بالا می شود، به علت اینکه فیبرهای عصبی مربوط به کدگذاری صداهای دارای فرکانس بالا بیشتر در معرض آسیب می باشند.