آیا جدا شدن زجاجیه از چشم خطرناک است؟

جدا شدن زجاجیه به خودی خود بی خطر است و تاثیری در دید ندارد، هر چند که به طور معمول اجسام شناور یعنی قطعات بافت شناور زجاجیه  وقتی جدا میشوند با  برق نور و یا فلوتر زیادی همراه هستند، جداشدگی زجاجیه نشان می دهد، که چشم نیاز به درمان فوری دارد

مروری بر ترکیب شیمیایی زجاجیه و اینکه پیری چگونه باعث جدا شدن زجاجیه ازپرده شبکیه و اعصاب بینایی می شود .

جدا شدن حاد زجاجیه که آن را :  Acute posterior vitreous detachment (PVD) می نامند یکی از علل شایع بروز مگس پران و ایجاد جرقه د رچشم است . بیمارانی که اینگونه علائم را در چشم خود تجربه می کنند دچار ترس و وحشت می شوند و اغلب هم وقتی به پزشک مراجعه می کند پزشک  هنگام معاینه به  یافته های کم یا غیر قابل توصیفی  بر خورد می کند .بیمارانی که دچار pvd شده اند اغلب در خطر جدا شدن و پارگی شبکیه و از دست دادن بینایی خود مواجه هستند. در این مقاله مولف به بحث و بررسی و ارزیابی علل ایجاد جرقه و مگش پرانه یک جانبه  (  معمولا در یک چشم ) می پردازد . 

احساس ناگهانی جرقه در چشم یا دیدن اشیایی که تویسط چشم دیده می شوند ولی عملا در محیط پیرامون وجود ندارند  علامتی هشدار دهنده است تا بسرعت اقدامات اولیه پزشکی در مرکز فوریت های پزشکی  برای مقابله با آن بعمل آید . هر گاه بروز این علائم بدلیل جدا شدن زجاجیه باشد معمولا در ازمایشات چشم پزشکی یا خودش را نشان نمی دهد یا نشانه های مبهمی از خود بروز می دهد بطوریکه تشخیص این الت عملا برای دکتر مشکل می شود و در این حالت تعامل و همکاری بین بیمار و دکتر می توان باعث شود که دیگر نیازی به مطالعات نورورادیولوژی نباشد .

اگر چه طف وسیعی از بیماریها می توانند باعث توهم های بینایی و دیدن تصاویر مبهم  شود تشخیص افتراقی بین این موارد می تواند منجر به تشخیص درست علت این مشکلات در چشم شود .

جدا شدن حاد زجاجیه یکی از علل رایج بروز اینگونه توهم های تصویری است .

عوامل پاتوفیزیولوژیک :

زجاجیه که 80% حجم کره چشمی را در بر می گیرد فضای بین عدسی و پرده شبکیه را پر کرده است . و خواص فیزیکی و شیمیایی شبیه یک ژل دارد . بخش عمده ای از ان را آب تشکیل می دهد و شامل : مقادیر مختلف از نمک های مختلف پروتئین های محلول ، گلیکو پروتئین ، و گلیکو سامینو گلیسین ( که عمدتا اسید هیالورونیک است ) می باشد . و این محلول با بافتی از الیاف کلاژن به صورت شبکیه ای به هم تنیده شده است .

شاختمان زجاجیه به گونه ای است که حداقل میزان پراکندگی را در نور عبوری به چشم ایجاد می کند بجز تعداد اندکی ماکروفاژها ی خاص که هیالوسیت hyalocytes نامیده می شوند   میزان کمی هم  ذرات  تک سلولی که از هیالوئید  زمان جنینی در سیستم عروقی  مانده اند ممکن است بطور طبیعی  در زجاجیه پیدا شوند . و عامل یک سری اجسام معلق floater  در زجاجیه هستند . زجاجیه بطور طبیعی به قسمتهایی از شبیکه چسبیده است این چسبندگی به بعضی از عروق شطحی شبکیه هم وجود دارد .

رایج ترین ناهنجاری که در زجاجیه بوجود می آید تبدیل شدن آن از حالت ژله ای به حالت مایع است که آن را synersise   می نامند . تعدادی از عوامل از جمله : نزدیک بینی شدید و تورم می توانندباعث می توانند باعث این امر شوند . این امر همچنین می تواند از عواقب پیری نیز باشد یعنی با بالا رفتن سن زجاجیه حالت ژله ای خود را از دست می دهد وقتی این حالت آبکی شدن زجاجیه پیش می آید نمی تواند حالت خود را حفظ کند . هر چند سازو کار دقیق synersise   معلوم نشده است ولی این فرآیند  در ارتباط با جدا شدن سطح زجاجیه از محلی که به صفحه نوری شبکیه پیوسته است می باشد . علائم اولیه جدا شدن و فروپاشی بخش پشتی زجاجیه و جدا شدن  آن از ماکولا در میانسالی اتفاق می افتد . تقریبا دو سوم اشخاص در سن 65 سالگی و بالاتر دچار pvd  می شوند .

علت بوجود آمدن مگس پران در جلوی چشم :

مگس پران در .اقع سایه ذرات موجود در زجاجیه است که بر روی  شبکیه می افتد . بستگی به اندازه و تراکم ذرات کدر موجود در زجاجیه ،  فاصله ای که با شبکیه دارند  ، میزان باز بودن مردمک و زمینه ای که به آن نگاه کرده می شود ،  بیماران مختلف درک متفاوتی از این مگس پران ها دارند. هر چقدر این ذرات کدر به شبکیه نزدیک تر باشند  سایه بزرگتری را بر روی شبکیه می اندازند . حرکت کره چشم باعث چرخش مایع زجاجیه می شود و موقعیت این ذرات معلق در زجاجیه هم مرتب تغییر می کند و به همین دلیل سایه هایی که از انها بر رو ی شبکیه می افتد به پیروی از ان  مدام در حال تغییر است .  

کوشش های ما بریا متمرکز کردن دید مان بر روی این مگس پران ها بی حاصل باقی می ماند چون حرکت دائم انها مانع از دستیابی به آنها می شود درست مثل سایه که مدام با ما حرکت می کند این ذرات هم در یک محلل ثابت نمی مانند . هنگامیکه کدورت موجود در  زجاجیه در جلوی  محور چرخش چشمی قرار گرفته است حرکت این ذرات در خلاف جهت مسیری است که به آن خیره شده ایم ؛ وقتی کدورت در پشت این محور واقع شده باشد حرکت این نقاط معلق در جهت مسیری است که به آن خیره شده ایم . هر چقد رکه مردمک چشم بیشتر باز شود یعنی قطر آن افزایش یابد سایه ذرات مزبور کوچکتر می شود . ( شاید به همین علت است که در شب که مردمک چشم نسبت به روز خیلی گشاد تر است مشکل مگس پران ها اصلا به چشم نمی خورد ) به همین جهت هم هست که بعد از ریختن داروهای گشاد کننده مردمک pharmacologic mydriasis  این ذرات معلق دیگر دیده نمی شوند.

ذرات معلق و مگس پران ها بیشتر هنگامی به چشم می آیند که ما به زمینه ای یکدست خیره می شویم مثلا هنگامیکه به آسمان آبی و روشن نگاه می کنیم یا هنگامیه به یک دیوار سفید خیره می شویم . الگوهای احساس اجسامی که بدلیل وجود کدورت هایی در زجاجچیه دی جلوی چشمان امان می بینیم کاملا اختصاصی هستند و به اسانی با ان چیزهایی که در اثر توهم و نظایر ان ممکن است دیده شود کاملا متفاوت است .

Clinical history سوابق بالینی :

جدا شدن ناگهانی زجاجیه از شبکیه و دیسک نوری چشم با بروز جرقه های در میدان دید شخص ؛ شروع  می شود و متعاقب آن بوجود آمدن ذرات معلق بیشتری در زمینه دید ایجاد می شوند .

( در این حالت شخص احساس می کند رشته هایی در حال باز شدن و تغییر شکل در چشمش بوجود امده است که رد برترین حالت و بعد از اینکه بخشی از سلولهای خونی وارد زجاجیه شوند ممکن است بطور کامل دید او را تار کند یا به شکل خفیف تر هنگامیه از خواب بیدار می شئود به یکباره می بیند که دهها هزار نقطه خیلی ریز تمام میدان دید او را پوشانده اند این چیزی بوده است که من خودم بعد از جدا شدن زجاجیه و پارگی خفیفی که در بخشی از شبکیه چشم راست ام بوجود امد تجربه کرده ام صبح روزی که نارحتی چشم داشتم و دکترها طبق معمول قادر به تسخیص نشده بودند ع به یکباره دهها هزار نقطه ریز را در جلوی چشمانم حس کردم که د راین حالت خودم فهمیدم که مشکل جدی است ولی چند روز طول کشید تا این دکترهای بیسواد را متقاعد کردم که واقعا مشکل من از جدی هم گذشته است و وخیم شده است و اگر نبود مراجعه به دکتر فرهی در اهواز و راهنامایی های ارزشمند او حالا از داشتن یک چشم محروم بودم بازهم گلی به جمال دکترهای درس خوانده درزمان رژیم شاه . )

لکه های نورانی که در جلو چشم ظاهر می شوند جهت عمودی دارند و با پلک زدن و حرکت سریع چشم ، وضعیت انها بدتر می شود و ناراحتی شخص را بیشتر می کنند هر چند این حالت هیچ دردی ندارد .

توجیه این حالت بدین گونه است که تعداد بیشماری از گلبولهای قرمز خون سلولهای رنگدانه ای و گرانولهای رنگی ( که ازاپی تلیوم رنگدانه های  شبکیه جدا شده اند ) وارد زجاجیه می شوند .

معاینه چشمی :

بیمارانی که جرقه هایی بطور یک جانبه در یکی از چشمهایشان دارند نیاز به معاینه ای دارند که شامل اندازه گیری میزان تیز بینی و تست واکنش مردمک ، بیو میکروسکوپی با لامپ اسلیت confrontation fields =

و یافته هایی که از طریق گشاد کردن مردمک و دیدن چشم با افتالموسکوپ غیر مستقیم و میزان تحت فشار قرار گرفتن صلبیه بدست میآید.

از طریق معاینه دقیق با افتالمویکوپ می توان جدا شدن زجاجیه از شبکیه را تشخیص داد .

هر دو روش و خصوصا روش کرایو با درد زیادی همراه است ولی نتیجه آن کاملا رضایت بخش است در این حالت روش لیزر ارجحیت دارد چون آیب کمتری به چشم می زند و زمان ریکاوری  آن کوتاه تر است ولی در مواردی که پارگی در گوشه ها یا ناحیه ای از شبیکه است که از طریق اشعه لیزر دشترسی به آن امکان پذیر نیست می توان از روش جراحی انجمادی بصورت مشتقل یا بعنوان مکملی بریا جراحی لیزر استفاده کرد کاری که در مورد خود من انجام دادند و بعد از انجام دو مرحله جراحی لیزر بخشی از شبکیه که هنوز سوراخی در آن وجود داشت از طریق جراحی کرایو مورد ترمیم  قرار گرفت و اکنون که بیش از یک سال از آن ماجرا می گذرد وضعیت چشم من به لطف خدا خوب است و امیدوارم نه برای من و نه برای هیچکس دیگری مشکلاتی از این دست بوجود نیاید . )

این بافت بسیار حساس از نظر شکل و قیافه  و نوع پیوستگی بسیار متنوع است . مثلا بخش پشتی آن که به دیسک نوری چشم متصل است بصورت حلقوی به این پرده چسبیده است در حالتی که جدایی زجاجیه بصورت کامل از پرده شبکیه اتفاق افتاده باشد معمولا علامتی از تورم مشاهده نمی شود . وجود گلبولهای قرمز خون در زجاجیه حاکی از ان است که عروق شبکیه دچار آسیب شده اند . وجود ملانین های سلولی یا آزاد که آنها را بنام : غبار تنباکو = “tobacco dust   می شناسیم  نشان دهنده این است که پارگی در بخش های ضخیم تر شبکیه اتفاق افتاده است ( و در واقع مشکل جدی است )

بین 15% تا 30% که نشانه هایی از جدا شدن زجاجیه در آنها مشاهده شده است دچار حفره یا پارگی در پرده شبکیه نیز شده اند که در اولین معاینه آنها قابل تسخیص است . توصیه می شودکه دراین موارد اقدامات پیشگیرانه برای مداوای پارگی بعمل آید چون این موضوع ارتباط کامل با بینایی شخص دارد و ممکن است باعث از دست رفتن بینایی شود . 

هر گاه جدا شدن زجاجیه توام با پدید آمدن ذرات ابر مانند شامل گلبولهای قرمز و رندگدانه های جدا شده از شبکیه و…  در میدان دید باشد در این صورت خطر پارگی شدیدتر شبکیه وجود دارد (چون گاهی زجاجیه بطور کامل از شبکیه جدا نمی شود و در بخش هایی همچنان به شبکیه ، چسبیده باقی می ماند و همنی امر باعث می شود که شبکیه را با خود بکشد و پارگی کاه به شکل نعل اسب در آن ایجاد کند )

بیمارانی که نشانه ای از پارگی و ایجاد سوراخ در شبکیه آنها مشاهده نشده است لازم است که به آنها گفته شود که علائم پارگی شبکیه چیست تا در صورت بروز این اتفاق بتوانند سریعا اقدام کنند .

هر گاه جدا شدن زجاجیه اتفاق افتاده باشد باید بیمار را بلافاصله به دکتر برای مداوا  ارجاع داد .

هر گاه پارگی شبکیه ، علائم خونریزی در زجاجیه و یا وجود سلولهای رنگدانه ای در چشم تشخیص داده شد باید بلافاصله باید فرض را بر جدا شدن زجاجیه گذاشت و بیمار را برا ی انجام اقدامات پیشگیرانه و مداوای بخش پاره شده شبکیه  به بیمارستان فرستاد تا کارهیا مورد نیاز ر روی او انجام گیرد .

هر گاه معاینه نشان داد که ضایعاتی از شبکیه در زجاجیه وارد شده است باید بیمار را در مورد علائم پارگی شبکیه  و جدا شدن زجاجیه آگاه کرد ( علائمی از قبیل : افزایش میزان مگس پران ها در چشم یا جرقه زدن چشم و یا کاهش میدان دید کناری یا مرکزی ) و اینکه چگوهه هر یک از این علائم  نیاز به مراجعه به چشم پزشک و پیگیری توسط او دارد . د راین حالت لازم هر 5 تا 6 هفته یکبار چشم مورد معاینه قرار بگیردتا مبادا دچار پارگی شبکیه شده باشد .

 هر گاه بیمار نشانه هایی از جدا شدن پشتی زجاجیه اما معاینات کافی روی انجان نگرفته است باید هر چه زودتر بیمار را به یک چشم پزشک ارجاع داد تا با افتالموسکوپ و گشاد کردن مردمک چشم آزمایشات دقیقی از بیمار بعمل آورد . جدول زمانی و زمان مناسب رای این کار را با همکاری خود بیمار برایش در نظر بگیرید . که بستگی به هر شخص می تواند متفاوت باشد .

وقتی قرنیه چشم کدر میشود؟

قرنیه، قسمت شفاف جلوی کره چشم است که مثل شیشه پنجره، داخل چشم را از محیط خارج جدا می‌کند. وقتی که قرنیه، ساختار یا عملکرد خود را از دست می‌دهد و قادر به انجام اصلی‌ترین وظایف خود یعنی ایجاد تصویر مناسب روی شبکیه، عبور مناسب نور و حفاظت از بافت‌های داخلی چشم نیست، باید آن را با یک قرنیه دیگر جایگزین کرد.

قرنیه بخش مهمی از ساختار بینایی است که پرتوهای نور را به داخل چشم هدایت و آنها را روی پرده شبکیه متمرکز ‌کرده و از بافت‌های داخل کره چشم نیز محافظت می‌کند، به همین دلیل شفاف بودن قرنیه اهمیت زیادی در بینایی دارد.تاری شدید دید، کدورت قرنیه، درد، سرخی و التهاب‌های چشمی از مهم‌ترین علائم هشداردهنده‌ای است که بیمار را به سمت پیوند قرنیه هدایت می‌کند و با وجود آن که، درمان بسیاری از افرادی که دچار بیماری‌های خاص چشمی، خشکی بسیار شدید چشم یا اختلالات شدید قرنیه هستند به پیوند قرنیه وابسته است، اما در برخی از بیمارانی که نیاز به پیوند قرنیه دارند، می‌توان با استفاده از نوعی لنز خاص عمل پیوند را به تعویق انداخت.

 «در بسیاری از بیمارانی که داوطلب پیوند قرنیه هستند، جایگزینی قرنیه بهترین و موثرترین روش درمانی تلقی می‌شود و فقط در برخی از بیمارانی که مبتلا به قوز قرنیه هستند و قرنیه شفافی دارند، می‌توان از نوعی لنزهای خاص استفاده کرد و تا مدتی عمل پیوند را به تعویق انداخت.

پیوند قرنیه در بیمارانی که شفافیت قرنیه‌شان را از دست داده‌اند، ضروری است

همچنین بیمارانی که سطح قرنیه‌شان نامنظم است، راهی جز پیوند قرنیه برای به‌دست آوردن دیدی که به طور نسبی خوب باشد، ندارند. اما بیمارانی که شفافیت قرنیه‌شان را از دست نداده‌اند، می‌توانند از نوعی لنزهای تماسی جدید تا مدتی بهره بگیرند و با تنظیم سطح انکساری قرنیه‌شان از طریق این نوع لنزها، عمل پیوند را به تعویق اندازند.

بهره‌گیری از لنزهای تماسی برای برخی از بیماران نیازمند پیوند قرنیه فعلا در حد تئوری و بسیار پرهزینه است و همچنان بهترین و موثرترین روش درمانی، استفاده از عمل پیوند قرنیه است.»

«پیوند قرنیه یک عمل جراحی است که طی آن قسمت آسیب‌دیده قرنیه بیمار برداشته و با یک قرنیه جدید سالم جایگزین می‌شود.

پیوند قرنیه

برخی بیماری‌های ارثی و ژنتیکی که به مرور باعث ایجاد کدورت در قرنیه یا ناهمواری سطح قرنیه می‌شوند، از شایع‌ترین اختلالات نیازمند پیوند قرنیه هستند. به‌عنوان مثال بیماری قوز قرنیه در مراحل پیشرفته نیاز به پیوند دارد.

برخی ضایعات اکتسابی مانند سوختگی‌های شیمیایی، صدمات فیزیکی و سوراخ‌کننده قرنیه، عفونت‌های میکروبی، ویروسی و قارچی نیز از متداول‌ترین دلایل ایجاد ضایعات منجر به پیوند قرنیه هستند.

ایجاد آستیگماتیسم شدید، عیوب انکساری غیرقابل اصلاح با عینک، واکنش‌های التهابی و ایمنی قرنیه پیوندی از مهم‌ترین عوارض پیوند قرنیه است.

البته انتخاب قرنیه اهدایی مناسب، رعایت استانداردهای الزامی بانک چشم، انتقال مناسب قرنیه پیوندی، شرایط استاندارد اتاق عمل، ابزار و امکانات مناسب جراحی و چیره‌دستی جراح، تضمین‌‌کننده یک جراحی موفق است.

خوشبختانه در ایران پیوندهای قرنیه مبتنی بر استانداردهای بسیار بالای جهانی انجام می‌شود و از این لحاظ جزو کشورهای پیشرو در عرصه پیوند قرنیه هستیم.»

کدورت قرنیه چشم سبب تاری دید می شود. قرنیه قسمت شفاف چشم است. وقتی ما چیزی را می بینیم امواج نوری از قسمت قرنیه چشم می شکنند و سبب می شوند که تصویر روی شبکیه بیفتد.

عوامل مختلفی در ایجاد کدری قرنیه چشم اثر می گذارند. کدورت قرنیه می تواند جنبه ارثی داشته باشد.

افراد در سنین بالا می توانند دچار کدری قرنیه چشم شوند. 

برخی عفونت های چشمی مانند بیماری تراخم و تبخال چشمی می توانند باعث کدری قرنیه چشم شوند.

تصادف ها و ضربه خوردن به چشم هم می تواند در ایجاد کدورت قرنیه چشم اثر بگذارد.

کدورت قرنیه چشم می تواند خفیف و یا شدید باشد و علامت شایع آن تاری دید است و در صورت شدت یافتن آن، تغییر رنگ قرنیه چشم قابل مشاهده است و رنگ قرنیه بین سفید و خاکستری می شود.

ممکن است کدورت قرنیه به درمان های طبی پاسخ ندهد و با صلاحدید متخصص، عمل جراحی برای درمان صورت خواهد گرفت که شایع ترین آنها پیوند قرنیه است.»

فیلم:درمان دو بیماری که در پزشکی جدیددرمان ندارد توسط دکترضیایی

 

 

 

 

درمان انواع آسیب های زجاجیه

زجاجیه بخشی از چشم انسان است که در قسمت مرکزی چشم قرار دارد. زجاجیه بزرگترین ساختار درون چشم است، اما با توجه به شناختی که ما از ترکیب مولکولی زجاجیه داریم، ساختار سوپر مولکولی و فیزیولوژی آن از هر بخش دیگری در چشم کمتر است. زمانی که جوان هستیم، زجاجیه چشم به صورت یک ژل آبکی است. همانطور که بزرگتر می‌شویم، در چشم‌های نزدیک بین، این ژل بیشتر به حالت مایع درمی‌آید. زجاجیه‌ی چشم یک ژل شفاف است که در قسمت خلفی چشم و بین عدسی چشم قرار دارد. در ابتدا نور از طریق قرنیه به داخل مردمک و عدسی چشم وارد می‌شود و از طریق زجاجیه به شبکیه منتقل می‌شود. ترکیبات زجاجیه شامل موارد زیراست :

آب (99٪)،

شبکه‌ی فیبرهای کلاژن،

مولکول‌های بزرگ اسید هیالورونیک،

سلول‌های محیطی (هیالوسیت‌ها)

نمک‌های غیرآلی

شکر

اسید اسکوربیک

شناخت انواع آسیب های زجاجیه

هیچ عضو دیگری در داخل چشم به اندازه زجاجیه فضا اشغال نکرده است. حرکات چشم باعث وارد شدن نیروی دائمی می‌شود که با توجه به سن، ترکیب و ساختار آن متفاوت است. نقش آن در فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی چشم، حائز اهمیت است، اما بررسی آن به دلیل ماهیت شفافی که دارد خیلی پیچیده است. مایع شدن زجاجیه و جدا شدن زجاجیه خلفی عواقب بسیار مهمی برای سلامت چشم و بیماری های مرتبط با آن دارد. با تکامل روش های درمانی و اصلاح ساختار داخل چشم، میزان نابینایی کاهش پیدا کرده است. شاید در آینده، زجاجیه با استفاده از دارو درمان شود، موفقیت این روش بستگی به درک کافی از نقش فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی آن در اختلالات مربوط زجاجیه –شبکیه دارد.

قسمت های مختلف زجاجیه چیستند؟

زجاجیه قدامی (در جلوی چشم درست پشت عدسی)، از عدسی محافظت می‌کند و به عملکرد آن هنگام خواندن کتاب کمک می‌کند. مایع زجاجیه حاوی آنتی اکسیدان است که از عدسی در برابر اکسیژن محافظت می‌کند و آب مروارید را کاهش می‌دهد. زجاجیه خلفی یا پشتی، مجاور شبکیه است و در نقاط خاصی به شبکیه متصل شده است. شبکیه، بافت دریافت کننده نور است و در داخل چشم قرار دارد. زجاجیه و شبکیه بیشتر در "پایه زجاجیه" به یکدیگر چسبیده‌اند. پایه زجاجیه در قسمت پیشین شبکیه ، یعنی درست در پشت عنبیه واقع شده است. در اغلب موارد، شبکیه و زجاجیه حتی پس از جداشدگی زجاجیه خلفی از هم جدا نمی‌شوند. در چنین شرایطی است که پارگی شبکیه اتفاق می‌افتد و گاهی اوقات منجر به جداشدگی شبکیه و کوری می‌شود.

وظیفه زجاجیه چیست؟

هدف اصلی از ساختار زجاجیه این است که شفافیت مرکز چشم حفظ شود تا نور بتواند به شبکیه برسد و بینایی اتفاق بیافتد. ژل و مایع آن کمک می‌کند تا اکسیژن و مواد مغذی از قسمت جلوی چشم به پشت چشم جریان پیدا کند. در افراد جوان، ساختار زجاجیه، شوک ناشی ازحرکت چشم, حرکت سر و کارهای فیزیکی بدن را جذب می‌کند. همچنین زجاجیه غنی از آنتی اکسیدان است و از قسمت‌های مختلف چشم محافظت می‌کند. امروزه از زجاجیه به عنوان منبع جذب دارو استفاده می‌شود که با تزریق دارو به این قسمت از چشم بیماری‌های مختلف ماکولا(قسمت حساس به نور شبکیه) و شبکیه درمان می‌شود. به طور مثال، اغلب "ضد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی"(anti-VEGF) و استروئیدهای مختلف را برای درمان تخریب ماکولا یا رتینوپاتی دیابتی تزریق می‌کنیم.

برخی از مشکلات زجاجیه عبارتند از:

ناهنجاری‌های مادرزادی ساختار زجاجیه

ناهنجاری های تکثیر سلولی زجاجیه جنین نوعی اختلال مادرزادی است که با تاخیر در رشد بافت‌ها و عروق خونی جنین اتفاق می‌افتد. در طول دوره قبل از زایمان عروقی که بین ساختار زجاجیه هستند (عروق گالیانوئیدیا و زیر شاخه‌های آن) در زمان تولد، رشد معکوس دارند. در بعضی موارد، به هر دلیلی، در غشای زجاجیه باقی می‌ماند، که ممکن است به صورت رشته‌های نازک یا غشای محکم در بیایند. این روند همیشه یک طرفه است. معمولا این رشته‌ها از نقطه کور به داخل ساختار زجاجیه حرکت می‌کنند. در معاینه مردمک چشم کودک، شیری رنگ است. این وضعیت ممکن است با کوچک شدن کره چشم و لوچی چشم همراه باشد. عدسی هم از لحاظ اندازه کاهش می‌یابد. یک سری رشته‌ها اطراف عدسی قرار دارند که مفصل گرداننده چشم نامیده می‌شوند. عروق مفصل گرداننده چشم معمولا با ساختارهای پرزی شکل احاطه می‌شوند. در مرحله بعدی این فرآیند، عدسی چشم به تدریج ابری و متورم می‌شود، گاهی اوقات به حدی افزایش می‌یابد که به قرنیه می‌رسد. همزمان با این اتفاق قرنیه هم ابری می‌شود. گلوکوم (آب سیاه) ایجاد می‌شود و سرانجام عملکرد زجاجیه با مشکل مواجه می‌شود. درمان اولیه هایپرپلازی زجاجیه و تشخیص زود هنگام این ناهنجاری بسیار مهم است چرا که زمان صرف شده برای از برداشتن عدسی و مفصل گرداننده کره چشم، موجب حفظ بینایی فرد می‌شود.

باقی مانده سرخرگ هیالوئید

این ناهنجاری به علت اختلال رشد معکوس سرخرگ هیالوئید در دوره جنینی ایجاد می‌شود. در ساختار زجاجیه رشته‌ای (طناب)، دیده می‌شود که از نقطه کور به عدسی چشم می‌رود. اغلب اوقات باقی مانده سرخرگ در قسمت های قدامی و خلفی را نمی‌توان به طور کامل مشاهده کرد. در چنین مواردی، سرخرگ به شکل مارپیچ یا طناب است، که به طور آزادانه در ساختار زجاجیه شناور می‌شود. معمولا، باقی مانده‌های سرخرگ هیالوئید در چشم افراد جوان هستند و با افزایش سن، این سرخرگ ها حل خواهند شد. به احتمال خیلی کم, باقی مانده های سرخرگ هیالوئید در لایه ای از بافت همبند پیچیده می‌شوند و موجب بروز اختلالات زیادی در بینایی افراد می‌شود.

سندروم آکوستیک مغزی چشم

سندروم آکوستیک مغزی چشمی یا بیماری "نوری" ناهنجاری مادرزادی است که از پیشرفت ضایعات ترکیبی اندام های بینایی، شنوایی و عقب ماندگی ذهنی تشخیص داده می‌شود. بیمار از وجود این ناهنجاری در هر دو چشم رنج می‌برد. ممکن است توده تومور در عدسی ایجاد شود و جدا شدگی مادرزادی شبکیه پیش ‌آید. به تدریج آسپتیک رخ می‌دهد (بدون وجود فلور باکتریایی)، یووییت با خونریزی داخل زجاجیه همراه می‌شود و عدسی کدر می‌شود(آب مروارید). با گذشت زمان، آتروفی کره چشم، تاری قرنیه رخ می‌دهد. بینایی از بین می‌رود این بیماری با عقب ماندگی ذهنی و کاهش شنوایی همراه است.

بیماری‌های دژنراسیون ساختار زجاجیه چشم

اکثر بیماری‌های ساختار زجاجیه به خودی خود ایجاد نمی‌شوند و به علت قرار گرفتن در معرض مشکلات ساختارهای زیرین چشم به وجود می‌آیند. بیماری های التهابی کوروئید ,شبکیه، خونریزی بر ترکیب بیوشیمی ساختار زجاجیه تاثیر می‌گذارند. ساختار کلوئیدی زجاجیه می‌شکند و در اشکال و اندازه‌های مختلف ابری می‌شود. کدورت زجاجیه ممکن است به شکل رشته‌ای یا دانه‌ای باشد.

کدورت زجاجیه

گاهی اوقات تخریب زجاجیه با کدورت ژل شفاف ایجاد می‌شود. جدی ترین فرآیندهای تخریب کننده(دژنراسیون)، جداسازی و کوچک شدن ساختار زجاجیه است. همزمان عملکرد بینایی نیز به شدت مختل می‌شود.

انگل زجاجیه

گاهی اوقات انگل موجب ایجاد ضایعه در زجاجیه چشم می‌شود. این ضایعه ناشی از کرم های نواری گوشت خوک است که از طریق جریان خون از معده وارد زجاجیه می‌شود.درمان این بیماری جراحی است. این عمل جراحی باید هر چه سریع تر انجام شود، هر چه زمان بیشتری طول بکشد تا انگل در ساختار زجاجیه پیدا شود باعث از دست رفتن بیشتر بینایی می‌شود.

علل آسیب دیدن زجاجیه

علل آسیب دیدن زجاجیه تغییرات مرتبط با پیری یا دژنراسیون(تحلیل رونده) است. ساختار زجاجیه یک توده ژل شفاف بی رنگ با ساختار فیبری نازکی است که دو سوم از فضای داخل چشم را در پشت عدسی را پر میکند. با افزایش سن فشرده و منقبض می‌شود و باعث جداشدگی زجاجیه از شبکیه می‌شود و آب مروارید شناوری روی چشم ایجاد می‌شود که سایه آن روی شبکیه می‌افتد و بیمار احساس می‌کند که این ها در جلوی چشم شناور هستند. گرچه این اجسام شناور آزاردهنده هستند اما هیچ مشکل جدی برای سلامتی فرد ایجاد نمی‌کنند. البته به غیر از مواردی که آنها به صورت توده‌ی بزرگ و ناگهانی ظاهر می‌شوند. علت بروز چنین مواردی ناشی از خونریزی جزیی داخل زجاجیه است که به دلیل پارگی شبکیه رخ داده است.

علائم

آسیب به زجاجیه با نقاط تاریک کوچک، دسته‌های نقطه ای، شبکه‌ای و یا رشته‌های شناور در مقابل چشم ظاهر می‌شود. وقتی که در پس زمینه روشن قرار می‌گیرند، بیشتر مشخص می‌شوند. وقوع و شدت آنها متغیر است، گاهی اوقات تقریبا غیرقابل تشخیص هستند، در بعضی مواقع خیلی آزار دهنده هستند و تا وقتی برطرف نشده‌اند مانع از بینایی فرد می‌شوند.

بررسی

پزشک قسمت داخلی چشم را با استفاده از:

اسلیت لامپ (میکروسکوپ مخصوص معاینه چشم)

اسلیت لامپ یک میکروسکوپ مخصوص معاینه چشم است که کمک می‌کند تمام قسمت های چشم به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد. این روش بدون درد است. شما در جلوی دستگاه می‌نشینید پیشانی و چانه خود را روی دستگاه می‌گذارید و پزشک هر دو چشم شما را معاینه می‌کند. گاهی اوقات باید از قطره چشم مخصوص گشاد شدن مردمک چشم استفاده کنیم تا مردمک بازتر شود. بلافاصله پس از معاینه (حداکثر چند ساعت) ممکن است به دلیل استفاده از این قطره به طور موقت دچار ضعف بینایی یا حساسیت بیشتر به نور شوید. بنابراین، ما به شدت توصیه می‌کنیم بلافاصله پس از معاینه رانندگی نکنید. با این حال، علائم ذکر شده پس از بین رفتن اثر دارو خود به خود برطرف می‌شوند.ممکن است به طور مستقیم یا غیر مستقیم با دستگاه افتالموسکوپ(دستگاه معاینه چشم) تحت معاینه قرار بگیرید. در هر دو مورد، این معاینه‌ی برای شما هیچ مشکل یا ناراحتی ایجاد نمی‌کند.

معاینه چشم به صورت مستقیم

 پزشک برای معاینه چشم به صورت مستقیم از یک دستگاه دستی استفاده می‌کند و نور را به داخل چشم شما می‌تاباند. در افتالموسکوپی غیر مستقیم، از یک دوربین دو چشمی که منبع نور دارد استفاده می‌کند.

معاینه چشم به صورت غیر مستقیم

در معاینه غیر مستقیم چشم پزشک از یک بیومیکروسکوپی مخصوص استفاده می‌کند تا پس زمینه چشم (شبکیه) را مورد بررسی قرار دهد. همچنین با استفاده از یک اسلیت لامپ و بدون درد، پزشک لنز افتالموسکوپ را در مقابل چشم شما نگه می‌دارد.

درمان محافظه کارانه

برای درمان غیر جراحی کدورت زجاجیه، پزشک قطره‌ی چشم حاوی ماده شیمیایی یدید پتاسیم را تجویز می‌کند که این قطره باعث تحریک و افزایش تغییرات متابولیک در ساختار زجاجیه می‌شود و قابلیت حلالیت لخته‌های خون را افزایش می‎دهد و لخته شدن خون را کاهش می‌دهد. بنابراین، کدورت زجاجیه را مهار می‌کند. با این وجود، استفاده طولانی مدت از یدید پتاسیم برای دریافت اثرات پایدارتر ضروری است. در غیر این صورت، خیلی موثر نیست.

درمان جراحی

عمل جراحی ویترکتومی(جراحی تخلیه چشم)

ویترکتومی یک روش جراحی است که ساختار زجاجیه یا کدورت غشاء با تخلیه زجاجیه درمان می‌شود. این جراحی تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود و دکتر تمام جراحی را زیر یک میکروسکوپ تحت نظر دارد. دستگاه‌ها از طریق ساختار مژکی به داخل چشم وارد می‌شود ، ساختار دایره ای در جلوی چشم موقعیت مناسب عدسی را تنظیم می‌کند. سپس زجاجیه آسیب دیده برداشته می‌شود و با تزریق یک محلول نمکی جایگزین می‌شود. دو روش جراحی استفاده می‌شود:

بخیه

در روش قبلی با استفاده از چاقو مخصوص جراحی در ساختار مژکدار یک برش 0.9-1 میلی متر داده می‌شود. زجاجیه آسیب دیده بیمار برش داده می‌شود و تخلیه می‌شود. حدود 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد. در نهایت زخم با بخیه‌های جذبی دوخته می‌شود.

ویتروکتومی بدون بخیه

ویتروکتومی بدون بخیه یک روش اقتصادی و منحصر به فرد است که تنها با توجه به علائمی که از قبل تعریف شده است، مثل برخی از انواع کدورت زجاجیه یا سوراخ ماکولا(یکی از مهم ترین اجزای شبکیه) انجام می‌شود. این جراحی بیشتر از یک ساعت طول نمی‌کشد. مزیت این روش دوره بهبودی خیلی ساده و سریع آن است چون برش‌ها کوچکتر از 0.8 میلی متر هستند پس نیازی به بخیه نیست. بنابراین، زمان توانبخشی پس از عمل جراحی کوتاهتر خواهد بود.جراحی به صورت سرپایی انجام می‌شود. درد با داروهای مسکن کاهش پیدا می‌کند. قرمزی و درد چشم چند روز پس از عمل کاهش می‌یابد. به توصیه‌های دکتر عمل کنید و از قطره‌های یا پمادهای تجویز شده استفاده کنید.

درمان کدورت زجاجیه با لیزرYAG

قطره چشم مردمک چشم بیمار را گشاد می‌کند و چشم را بی‌حس می‌کند. در نتیجه، یک لنز مخصوص بر روی چشم قرار می‌گیرد و پزشک با استفاده از لیزر کاتاراکت (کدورت ) زجاجیه را از بین می‌برد. جراحی به صورت سرپایی انجام می‌شود. تنها شرایط لازم برای انجام لیزر این است که کاتاراکت (کدورت) باید حداقل 3 میلی متر دورتر از شبکیه یا عدسی قرار داشته باشد.

فیلم :ساخمان چشم زجاجیه

 

 

 

 

زجاجیه چشم

زجاجیه مادهٔ ژله‌ای و شفافی است که فضای پشت عدسی چشم را پر کرده است؛ و توسط برخی از سلول‌های شبکیه تولید می‌شود. این ماده ۹۰٪ حجم چشم را تشکیل می‌دهد و ۹۵٪ ترکیب آن آب، و باقی انواع نمک‌ها و گلوکز است. ضریب شکست زجاجیه ۱٫۳۴ است.زجاجیه باعث حفظ شکل کروی چشم می‌شود، و همراه با زلالیه فشار درون چشم را ثابت نگاه می‌دارد. به علاوه، زجاجیه لایهٔ نازک شبکیه را بر روی مشیمیه فشار می‌دهد و آن را در جای خود ثابت می‌کند. همچنین، زجاجیه با جذب بخشی از پرتوهای فرابنفش، از شبکیه محافظت می‌کند.مایع زجاجیه، دارای ترکیبی مشابه مایع نخاعی و سرم است و در عین حال پس از مرگ از آلودگی‌های خون، باکتری‌ها و اتولیز جسد، نسبتا مصون است. مایع زجاجیه به ویژه به علت نمونه‌گیری ساده و بدون نیاز به کالبدگشایی از نمونه‌های مورد توجه در پزشکی قانونی‏ است.سطح پتاسیم زجاجیه در کودکان بسیار سریع‌تر از بالغین افزایش‏ می‌یابد، به همین علت تعیین زمان مرگ در کودکانی که با استفاده از منحنی‌های بالغین انجام گرفته باشد، بیش از زمان مرگ واقعی آنها است.بیشتر زجاجیه (Vitreous Humor) از آب (99%) تشکیل شده است و دو سوم حجم و وزن چشم را تشکیل می دهد. زجاجیه یک ماده شفاف بدون رگ ژل مانند است که اتاقک خلفی چشم را پر کرده است (حفره پشت عدسی تا شبکیه).

وظیفه زجاجیه عبارتست از:

شفاف و تمیز کردن مسیر بینایی

ساختار و شکل دهی به چشم

زجاجیه چیست؟

زجاجیه مایع شفاف و بی رنگی است که فضای بین عدسی و شبکیه چشم را پر کرده است، 99% محتوای آن آب است و باقیمانده این ترکیب شامل کلاژن، پروتئین ها، نمک و قند است. علیرغم نسبت آب به کلاژن این ماده، زجاجیه یک ماده یکنواخت مثل ژله است.

نقش زجاجیه چیست؟

زجاجیه نقش مهمی در حفظ چشم دارد. بیشتر از همه، شکل کره مانند چشم توسط زجاجیه حفظ می شود. همچنین سطح تماس با شبکیه است. فشار موجود در زجاجیه موجب می شود که شبکیه در جای خود نگهداری شود.

زجاجیه و بالا رفتن سن

همانطور که سن بالا می رود، زجاجیه رقیق تر می شود و بیشتر شبیه به یک ظرف ژلاتین بریده می شود. بخشی از مخلوط کلاژن و پروتئین سفت می شود و همانند سفیده تخم مرغ می شود. این ذرات سفید در داخل زجاجیه مانده و روی شبکیه سایه می اندازند. این تغییرات را "مگس پران floaters))" می گویند که به صورت پرش یا لکه دیده می شوند و ممکن است به اشکال مختلف دیگری باشد که در گوشه چشم دیده میشود.

فشار داخل چشم

زلالیه مایعی است که بطور مداوم تشکیل و تخلیه می شود و فشار داخل چشم را حدود 15 میلی متر جیوه حفظ می کند. زجاجیه کاملا شفاف است، ماده ای فوق العاده غلیظ است و بازتولید نمی شود. در جوانان زجاجیه غلیظ بوده و با بالا رفتن سن رقیق تر می شود.

در ساده ترین تقسیم بندی، چشم به سه بخش تقسیم می شود: اتاقک قدامی، اتاقک زجاجیه و اتاقک خلفی. اتاقک زجاجیه در پشت کره چشم قرار گرفته است. این بزرگترین اتاقک چشم بوده و حدود 80% فضای چشم را اشغال می کند.

«مگس‌پران» چشم‌ها در سایه کدورت زجاجیه

مگس‌پران و جرقه از شایعترین عوارض چشمی هستند که لازم است بیمار بلافاصله پس از بروز نخستین علامت به پزشک مراجعه کند.

این دسته از بیماران با شکایت وجود جسم خارجی در چشم به پزشک مراجعه می‌کنند که اظهارات بیماران بنا بر فرهنگ آنها متفاوت است برخی از آن به بال مگس تعبیر می‌کنند و برخی از وجود نقاط روشن و شناور شکایت دارند.

 مگس‌پران در حقیقت سایه کدورت‌های موجود در مایع زجاجیه است که روی شبکیه می‌افتد و به صورت یک سایه تیره دیده می‌شود. این کدورت‌ها ممکن است ناشی از چسبندگی و ضخیم شدن رشته‌های زجاجیه، جمع شدن سلول‌های التهابی در زجاجیه و یا خونریزی داخل چشمی باشد.

این عارضه در افراد بالای 60 سال، افراد نزدیک‌بین شدید با شماره‌های چشمی بالای 6، افراد با سابقه جراحی چشم یا التهابات چشمی شایع است،  جرقه نیز عارضه دیگری است که در چشم پزشکی به احساس وجود نور در میدان بینایی گفته می‌شود. با افزایش سن رشته‌های زجاجیه ضخیم‌تر می‌شود و به هم چسبندگی پیدا می‌کنند و این رشته‌ها باعث کشیدگی پرده شبکیه شده و واکنش آن در مغز جرقه‌های نوری است.در بیماران جوان با شکایت مگس‌پران مشکل خاصی ایجاد نمی‌شود،برخی اوقات مگس‌پران در سالمندان به صورت حاد و ناگهانی و به همراه جرقه زدن است که باید جدی گرفته شود و با مرجعه به چشم پزشک شبکیه معاینه شود تا از سوراخ نبودن شبکیه اطمینان حاصل شود.در مواردی زجاجیه از بخش خلفی جدا و به جلو رانده می‌شود، در این حالت علاوه‌ بر ایجاد مگس‌پران سوراخ‌شدگی ایجاد می‌شود.ضربه  از دیگر علل عرضه مگس‌پران چشمی به‌همراه جرقه برشمرد این مشکل می‌تواند در نخستین هفته‌های پس از وارد شدن ضربه حادث شود اما ترزیق داخل چشمی برخی داروها نظیر تریامسینولون هم علت دیگری برای این عارضه است. خونریزی شبکیه و زجاجیه را از دیگر مشکلات شایع چشمی دانست در این عارضه خونریزی شبکیه به همراه نشت آن به بخش ژلاتینی چشم(زجاجیه) رخ می‌دهد که می‌تواند به علت انسداد وریدی باشد که با کاهش فشار خون و کنترل فشار داخل چشمی از بروز آن پیشگیری کرد.دیابت را سر دسته علت‌های خونریزی‌های شبکیه برشمرد ودیابت باعث خونریزی شبکیه شده و با گسترش آن قدرت بینایی فرد از بین می‌رود علت برخی از خونریزی‌ها ابتلاء به بیماری‌های قلبی است که یک لخته آمبولی چشمی می‌شود.

مصرف برخی داروها، ضربه، تروماهای جراحی‌های مغز و اعصاب، پانکراتیت(التهاب پانکراس)، کودک‌آزاری و پرتاب کردن کودک به سمت بالا را از دیگر علل خونریزی شبکیه دانست و در بیماران مبتلا به عارضه پرفشاری خون و دیابت برای جلوگیری این مشکل معاینات روتین و دوره‌ای چشم توصیه می‌شود.

 در عارضه مگس‌پران بیمار باید بلافاصله پس از بروز نخستین علامت به پزشک مراجعه کند سپس دو هفته بعد با ذکر علائم هشداردهنده نظیر کاهش دید، اختلال در میدان بینایی و یا بروز سایه در گوشه چشم و جرقه زدن مجدداً معاینه شود.

 معاینه هر دو تا سه ماه و سپس هر شش تا 12 ماه توصیه می‌شود چنانچه فرد دچار سوراخ‌شدگی یا پارگی باشد در مراحل اولیه با لیرز قابل درمان است اما در موارد پیشرفته‌تر به جداشدگی شبکیه منجر می‌شود.

 جداشدگی شبکیه را از دیگر عوارض چشمی دانست  جدا شدگی پرده شبکیه در واقع به معنای جدا شدن لایه‌های عصبی حساس شبکیه از لایه رنگدانه‌دار شبکیه است (که مسوول تغذیه و متابولیسم شبکیه می‌باشد). از آن جا که این عارضه در صورت عدم درمان مناسب باعث کاهش شدید بینایی می شود تشخیص و درمان سریع آن اهمیت فراوانی دارد.

با اشاره به وجود سه علت برای عارضه جداشدگی شبکیه از چشم : 

• نوع اول که شایعترین شکل جدا شدگی شبکیه است بر اثر ایجاد سوراخ در شبکیه پدید می آید، به این صورت که پس از ایجاد سوراخ در شبکیه، زجاجیه که حالت آبکی پیدا کرده از راه سوراخ به پشت شبکیه نفوذ می‌کند و آن را از لایه‌های خارجی‌تر جدا می کند.
• نوع دوم که جدا شدگی کششی نام دارد وقتی اتفاق می‌افتد که رشته‌های زجاجیه یا بافت‌های غیر طبیعی از سمت داخل شبکیه را تحت کشش قرار دهند و آن را از روی بافت های زیرین بلند کنند. این حالت بیشتر در افراد دیابتی اتفاق می‌افتد.
• نوع سوم جداشدگی شبکیه که چندان شایع نیست بر اثر تراوش یا ترشح غیر طبیعی مایع در حد فاصل شبکیه و بافت های زیرین اتفاق می‌افتد. این حالت معمولاً ناشی از التهاب، خونریزی یا توده‌های غیر طبیعی داخل چشم است و به ندرت بصورت خود به خودی اتفاق می‌افتد.

سن، نزدیک‌بینی شدید، سابقه جراحی چشمی، دیابت، سابقه خانوادگی جداشدگی شبکیه، ضربه شدید به سر، بیماری التهاب یا تومور داخل چشمی از عمل عارضه جداشدگی شبکیه است.

جدا شدگی پرده شبکیه می‌تواند علائم مختلفی را ایجاد کند، گفت: دیدن جرقه های نور در میدان بینایی، دیدن اجسام شناور در جلوی چشم که ممکن است به صورت مگس پران، لکه‌های تاریک یا تار عنکبوت دیده شود، تغییر شکل و کج و معوج شدن اشیاء مثل وقتی که فرد از پشت یک شیشه موجدار به چیزی نگاه می کند، احساس وجود پرده یا سایه در جلوی چشم و کاهش دید ناگهانی از علائم جداشدگی پرده شبکیه است.

فیلم :جراحی قوز قرنیه

 

 

 

 

فیلم :علایم قوز قرنیه

 

 

 

 

روش های درمان قوز قرنیه با ترنس پی آر کی ریفایند

روش درمان قوز قرنیه بستگی به علائم آن دارد. اگر علائم خفیف باشند، دید بیمار با استفاده از عینک اصلاح می‌شود. ممکن است بیمار بعدها برای حفظ سطح بینایی قابل قبول، نیاز به استفاده از لنزهای تماسی سخت پیدا کند. بعضی از روش‌هایی که متخصصان چشم برای درمان قوز قرنیه پیشنهاد می‌کنند، در ادامه معرفی می‌شوند:

رینگ داخل قرنیه: رینگ قرنیه ابزار منحنی شکل کوچکی است که با جراحی داخل قرنیه قرار می‌گیرد. این ابزار، انحنای قرنیه را صاف‌تر می‌کند تا دید بهتر شود.

ایجاد پیوندهای عرضی بیشتر در بافت کلاژن: در این روش، متخصص چشم از قطره چشم و همچنین طول موج خاصی از نور استفاده می‌کند تا قرنیه چشم را تقویت کند. این کار کمک می‌کند قرنیه صاف و سفت شده و از برآمدگی قرنیه در آینده جلوگیری شود.

پیوند قرنیه: وقتی علائم شدید شوند ممکن است پیوند قرنیه به بیمار توصیه شود. در این عمل، تمام یا بخشی از قرنیه بیمار با بافت قرنیه سالم و اهدایی جایگزین می‌شود. البته امروزه با پیشرفت علم و گسترش روش‌های نوین، روش ترنس پی آر کی ریفایند به کمک بیماران آمده و آنان را از عمل پیوند قرنیه، بی‌نیاز کرده است.

روش ترنس پی آر کی ریفایند در درمان قوز قرنیه

ترنس پی آر کی ریفایند یک روش جراحی بدون نیاز به تماس، برش و خونریزی است. این روش در کنار داشتن مزیت‌های بی‌شمار، خطرات روش‌های تهاجمی را ندارد. ترنس پی آر کی ریفایند روشی غیرتهاجمی است که از انرژی لیزر برای اصلاح شکل قرنیه استفاده می‌کند. ترنس پی آر کی ریفایند برای هر بیمار به‌طور اختصاصی با توجه به ویژگی‌های خاص برنامه‌ریزی می‌شود. ترنس پی آر کی ریفایند روشی مؤثر در درمان قوز قرنیه بوده و باعث کاهش نیاز به پیوند قرنیه می‌شود.بر اساس مطالعات دقیق، تلفیق روش‌های ایجاد پیوندهای عرضی در بافت کلاژن و ترنس پی آر کی ریفایند در درمان قوز قرنیه مؤثر است. انجام این درمان‌ها تا حد زیادی به اصلاح قرنیه و بهبود آستیگماتیسم نامنظم کمک می‌کند.

در یک مطالعه مهم، روش ترنس پی آر کی ریفایند یک مرحله‌ای روی بیماران  انجام شد. بیماران، مبتلا به قوز قرنیه فرم فراست (FFKC) و نزدیک‌بینی بودند. این مطالعه تأثیر طولانی مدت و همچنین ایمنی روش ترنس پی آر کی ریفایند را در اصلاح قوز قرنیه ثابت کرد.عمل ترنس پی آر کی ریفایند موجب کاهش واکنش التهابی و کاهش حساسیت به تابش نور پس از جراحی می‌شود و این موضوع، درد و تاری دید بیماران را پس از عمل به شدت کاهش می‌دهد.

روش ترنس پی آر کی ریفایند

ترنس پی آر کی ریفایند ورژن پیشرفته‌تر و جدیدتر تکنیک ترنس پی آر کی است. در این روش، تابش لیزر برای هر بیمار، به‌ صورت اختصاصی و بر اساس پارامترهای آماری و نوری تنظیم می‌شود. در نتیجه، ترنس پی آر کی ریفایند مزیت‌های بسیاری نسبت به روش‌های قدیمی‌تر دارد. یکی از این مزیت‌ها، بالا رفتن کیفیت دید در شب و در روز و همچنین ایجاد دید سوپرویژن یا دید خلبانی در 99 درصد بیماران است. دید خلبانی، به معنای دید 10/11 به بالا است. 33 درصد بیماران بعد از عمل ترنس پی آر کی ریفایند، دید خلبانی 10/15 یا بالاتر از 10/15 پیدا می‌کنند.

نحوه انجام ترنس پی آر کی ریفایند

برای انجام ریفایند ترنس پی آر کی، ابتدا از قطره بی‌حس کننده موضعی استفاده شده و چشم‌ها با محلول نمکی متعادل، شسته می‌شوند. در این عمل، نیازی به استفاده از الکل و ایجاد برش نیست و ابلیشن به‌طور کامل با استفاده از لیزر اگزایمر صورت می‌گیرد.در تکنیک ترنس پی آر کی ریفایند ، ویژگی‌های کامل آماری و نوری هر بیمار برای تنظیم تابش لیزر در نظر گرفته می‌شود. سن، کراتومتری (اندازه‌گیری انحنا و بازتاب سطح قدامی قرنیه)، ضخامت مرکزی قرنیه و شعاع انحنای قرنیه به عنوان پارامترهای اصلی برای تنظیم تابش لیزر لحاظ می‌شوند. بعد از ارزیابی‌های اولیه، از دستگاه مخصوصی برای آنالیز اطلاعات توپوگرافیک چشم بیمار استفاده می‌شود. از هر چشم، تعداد 8 تا 10 اسکن متوالی تهیه می‌شود و جراح، از دقیق‌ترین اسکن برای تنظیم مشخصات ابلیشن چشم استفاده می‌کند. تابش لیزر تنها یک بار صورت می‌گیرد و لایه اپیتلیوم و استرومای قرنیه در یک مرحله واحد لیزر می‌شوند.

ترنس پی آر کی ریفایند چه ویژگی‌هایی دارد؟

امکان درمان نزدیک بینی خفیف تا متوسط را فراهم می‌کند، صرف نظر از ابتلا به آستیگماتیسم.

اصلاح همزمان نزدیک بینی و آستیگماتیسم با این روش امکان‌پذیر است.

ریفایند ترنس پی آر کی دید خلبانی ایجاد می‌کند. از هر سه نفر، یک نفر بعد از عمل دید 10/15 یا بالاتر پیدا می‌کند.

ایمنی و اثربخشی ترنس پی آر کی ریفایند در اصلاح آستیگماتیسم نامتقارن و قوز قرنیه فرم فراست (FFKC) بسیار بالا است.

نیازی به تجویز میتومایسین C در بیماران مبتلا به نزدیک بینی خفیف تا متوسط وجود ندارد.

در درمان انواع عیوب انکساری چشم، عمل ریفایند ترنس پی آر کی در مقایسه با سایر لیزرهای چشم، کیفیت و کمیت بینایی بهتری ایجاد می‌کند.

ترنس پی آر کی معمولی باعث اصلاح آستیگماتیسم و نزدیک بینی شدید می‌شود، در مقایسه با روش‌های قدیمی‌تر درد و تاری دید کمتری به همراه دارد، ترمیم لایه اپی تلیوم سریع‌تر است و راحت‌تر انجام می‌شود. 

ریفایند ترنس پی آر کی علاوه بر مزیت‌های ترنس پی آر کی معمولی، مزیت‌های دیگری نیز دارد:

Cکاهش نیاز به مصرف میتومایسین

(بهبود حساسیت کنتراست (قدرت چشم برای تشخیص یک جسم بر روی یک زمینه

عدم ایجادHOA ؛ HOA یا عدم انطباق کانونی شدید (High-Order Aberration) زمانی رخ می‌دهد که سطح قرنیه، غیرطبیعی باشد. HOA می‌تواند در اثر جراحی‌های قبلی، تروما یا بیماری‌های مختلف چشمی ایجاد شود.

ایجاد دید خلبانی

اصلاح دوربینی، آستیگماتیسم نامتقارن و قوز قرنیه فرم فراست (FFKC)

ایجاد نتایج بهتر برای اصلاح نزدیک بینی

نتایج بهتر برای رفع آستیگماتیسم

روش ریفایند ترنس پی آر کی در مقایسه با روش‌های قدیمی‌تر، ویژگی‌های زیر را دارد:

تکنیکی کاملا بر پایه لیزر

سریع‌تر

انجام آسان بدون نیاز به برش

ایجاد درد و ناراحتی کمتر

کاهش تاری دید بعد از عمل

دوره بهبودی کوتاه‌تر

حدت بینایی (وضوح دید) تصحیح نشده (UDVA)، حدت بینایی تصحیح شده (CDVA) و ایمنی قابل مقایسه با پی آر کی ترنس اپی تلیال و پی آر کی با استفاده از الکل

ایجاد دید بهتر نسبت به لیزیک و پی آر کی

دوره بازیابی بعد از عمل سریع‌تر از تمام روش‌های دیگر است؛ به‌طوری که 97 درصد بیماران در دو روز اول و 100 درصد بیماران در سه روز اول بهبودی کامل پیدا می‌کنند.

کیفیت دید بعد از عمل ترنس پی آر کی ریفایند

ریفایند ترنس پی آر کی در بیماران مبتلا به انواع عیوب انکساری، کیفیت دید را هم از لحاظ ذهنی و هم از لحاظ عینی ارتقا می‌بخشد.

بهبود کیفیت دید در روز و در شب در بیماران مبتلا به نزدیک بینی همزمان با آستیگماتیسم یا بدون آستیگماتیسم

ریفایند ترنس پی آر کی تغییرات بالینی قابل توجهی در HOA ایجاد نمی‌کند؛ در حالی که بسیاری از جراحی‌های چشم ممکن است این اختلال را شدیدتر کنند.

علت وراه های درمان قوز قرنیه

کراتوکونوس یا قوز قرنیه یک بیماری غیر التهابی تخریب قرنیه است و به طور کلی بر روی هر دو چشم تاثیر می گذارد که در این وضعیت خواندن و نوشتن یا رانندگی فرد مختل می شود.

قوز قرنیه چه علائمی دارد و چطور درمان می شود ؟

قوز قرنیه شایعترین دیستروفی قرنیه است که تأثیر آن 1 در هزار است، هرچند که برخی گزارش ها شایع بودن آن به میزان 1 در 500 نفر است ؛ کراتوکونوس یا قوز قرنیه (Keratoconus) در حقیقت مشکل تحلیل رونده قرنیه چشم است. برخلاف بیماری های چشمی که بعد از ورود به سن سالمندی بروز می کنند این بیماری معمولا" در سنین نوجوانی یا اوایل دهه سوم زندگی پدیدار می شود .

قوز قرنیه یک بیماری غیر التهابی تخریب قرنیه است (که در جلوی چشم قرار دارد) و به طور کلی بر روی هر دو چشم تاثیر می گذارد. مشکل اصلی، ضعف پروتئین کلاژن در قرنیه است این باعث می شود که قرنیه به صورت ساختاری و زیست مکانیکی "ضعیف" شود در نتیجه ،قرنیه یک شکل مخروطی با آستیگماتیسم نامنظم ایجاد می کند. پیشرفت قوز قرنیه می تواند بسیار متغیر باشد، در بعضی از بیماران به حالت ثابت باقی می مانند، در حالی که در دیگران به سرعت پیشرفت میکند، یک بیماری ژنتیکی است که در 10 درصد خانواده ها مشاهده شده است.قرنیه به طور طبیعی شکلی گرد یا کروی دارد ولی در کراتوکونوس (قوز قرنیه) قرنیه برآمده و مخروطی شکل می شود. در این بیماری قرنیه نازک شده و شکل آن تغییر می کند. این تغییر بر روی انکسار نور هنگام ورود به چشم تأثیر گذاشته و سبب کاهش وضوح بینایی می شود. کراتوکونوس ممکن است در یک یا هر دو چشم رخ دهد ولی در90٪ موارد در هر دو چشم دیده می شود که در این وضعیت خواندن و نوشتن یا رانندگی فرد مختل می شود. ادامه این بخش از سلامت نمناک به بررسی علل و روش های درمان قوز قرنیه پرداخته خواهد شد.

علائم قوز قرنیه چیست

علائم، می تواند شامل قابلیت دو بینی (آستیگماتیسم)، تصاویر چندگانه،تار بینایی (نزدیک و دوربینی) و حساسیت به نور (فتوفوبیا) باشد ؛معمولا با عینک، مشکل بینایی حل میشود اما همانطور که آسیتگماتیسم بدتر می شود، اکثر بیماران می توانند از لنزهای قابل لمس مخصوص استفاده کنند. علائم ممکن است در ابتدا یک جانبه باشد و بعدها ممکن است دوجانبه باشند.در 20٪ بیماران، این بیماری پیشرفته و مستلزم مداخله جراحی است.

سن شایع قوز قرنیه

این بیماری در نوجوانان و حدود سن بلوغ شروع شده و طی 7 تا 8 سال پیشرفت کرده و بعد تقریباً ثابت باقی می ماند، هرچند این زمان ممکن است تغییر کند ولی رشد و پیشرفت این بیماری ممکن است ناگهانی یا تدریجی باشد، معمولاً بین 10 تا 30 سالگی شایع تر است.

تشخیص کراتوکونوس قرنیه

برای تشخیص قوز قرنیه، چشم پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی شما را بررسی کرده و امتحان چشم را انجام خواهد داد. او می تواند آزمایش های دیگری برای تعیین جزئیات بیشتر در مورد شکل قرنیه شما انجام دهد.

آزمایشات برای تشخیص قوز قرنیه عبارتند از:

بازتاب چشم:

در این آزمایش ،چشم پزشک از تجهیزات ویژه ای استفاده می کند که چشم شما را برای بررسی مشکلات بینایی اندازه گیری می کند. او ممکن است از شما بخواهد از دستگاهی که حاوی لنزهای مختلف (فوروپتر) است، استفاده کنید.برخی از پزشکان ،ممکن است از ابزار دست (رتینو اسکوپ) برای ارزیابی چشم استفاده کنند.

معاینه لامپ:

در این آزمایش ،پزشک شما یک پرتو عمودی نور را روی سطح چشم هدایت می کند و از یک میکروسکوپ با قدرت کم استفاده می کند. او شکل قرنیه شما را ارزیابی می کند.پزشک ممکن است تست را پس از استفاده از قطره چشمی برای انعطاف پذیری قرنیه ادامه دهد. این کمک می کند تا پشت چشم دیده شود.

کراتومتری:

در این آزمایش چشم پزشک شما یک دایره نور بر روی قرنیه شما متمرکز می کند، تا بازتابی برای تعیین شکل پایه قرنیه داشته باشد .

طرح کامپیوتری:

تست های عکاسی ویژه مانند توموگرافی مختلط اپتیک و توپوگرافی قرنیه تصاویری دقیق از قرنیه ایجاد میکنند. این آزمایش همچنین می تواند ضخامت قرنیه شما را اندازه گیری کند.

درمان قوز قرنیه در طب مدرن با جراحی و بدون جراحی

درمان قوز قرنیه بستگی به شدت وضعیت شما و سرعت پیشرفت بیماری دارد. قوز قرنیه خفیف تا متوسط ​​می تواند با عینک یا لنزهای تماسی درمان شود ؛ برای اکثر مردم ،قرنیه پس از چند سال پایدار می شود. در بعضی از افراد مبتلا به قوز قرنیه، استفاده از لنز کار دشواری است در این موارد ممکن است جراحی ضروری باشد.

عینک یا لنزهای نرم :

عینک ها یا لنزهای نرم می توانند بینایی تار و یا تحریف شده را در ابتدای قوز قرنیه اصلاح کنند اما مردم اغلب مجبورند عینک خود را تغییر دهند ،چون شکل قرنیه آنها تغییر میکند. لنزهای تماسی سخت لنزهای تماسی سخت (گاز سفت و محکم) اغلب گام بعدی در درمان قوز قرنیه پیشرفته است. لنزهای سخت ممکن است در ابتدا احساس ناراحتی کنند، اما بسیاری از افراد به استفاده از آنها اصرار می ورزند و می توانند بینایی خوبی داشته باشند. این نوع لنز را می توان با قرنیه تنظیم کرد.

لنزهای Piggyback اگر لنزهای سفت و سخت ناراحت کننده باشند، ممکن است پزشک شما یک لنز نرم "piggybacking"را توصیف کند.

لنزهای هیبرید:

این لنزها مرکزی سخت و با اطراف نرم دارند. افرادی که نمی توانند لنزهای سخت را تحمل کنند ممکن است لنزهای ترکیبی را ترجیح دهند.

لنز اسکلرال:

این لنزها برای تغییر شکل بسیار نامنظم در قرنیه شما در قوز قرنیه پیشرفته مفید هستند.لنزهای اسکلرال مانند لنزهای سنتی استفاده می کنند، در قسمت سفید چشم (اسکررا) قرار می گیرند و بدون لمس شدن روی قرنیه قرار میگیرند.اگر از لنزهای تماسی سفت و یا اسکلرال استفاده می کنید، مطمئن شوید که آنها توسط دکتر چشم با تجربه در درمان قوز قرنیه نصب شده اند.شما همچنین باید بررسیهای منظم داشته باشید، تا تعیین کنید آیا اتصالات باقی میماند یا خیر ؛یک لنز ناسازگار می تواند به قرنیه آسیب برساند.

عمل جراحی برای درمان قوز قرنیه

اگر دچار زخم قرنیه، نازک شدن شدید قرنیه ، بینایی ضعیف حتی با قویترین لنزهای تجویزی داشته باشید، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.چندین جراحی در دسترس است، بسته به محل مخروط انقباض و شدت وضعیت شما.

درج قرنیه:

در طی این جراحی، پزشک شما محل های پلاستیکی کوچک، شفاف و نیمه شفاف را در داخل قرنیه قرار می دهد تا مخروط را صاف کرده، شکل قرنیه را تقویت کند و بینایی را بهبود بخشد.درج قرنیه می تواند شکل قرنیه را نرم تر، پیشرفت قوز قرنیه را کندتر کند و نیاز به پیوند قرنیه را کاهش دهد.درج قرنیه می تواند برداشته شود، بنابراین این روش می تواند یک معیار موقت باشد.این جراحی، شامل خطراتی نظیر عفونت و صدمه به چشم است.

پیوند قرنیه 

اگر شما زخم قرنیه یا نازک شدن شدید دارید، به احتمال زیاد نیاز به پیوند قرنیه (کراتوپلاستی) دارید.کراتوپلاستی، یک پیوند جزئی ضخیم است که فقط یک بخش از سطح قرنیه جایگزین می شود. کراتوپلاستی یک پیوند کامل قرنیه است که در این روش، پزشکان قطعه کامل ضخیم قرنیه شما را حذف کرده و آن را با بافت اهداکننده جایگزین می کنند.بازیابی پس از کراتوپلاستی می تواند تا یک سال طول بکشد و ممکن است لازم باشد که لنزهای تماسی سفت و سخت استفاده کنید، تا دید کامل داشته باشید .بهبود کامل بینایی ممکن است چند سال پس از پیوند شما رخ دهد.پیوند کرونا ،برای قوز قرنیه به طور کلی بسیار موفق است، اما عوارض احتمالی شامل رد پیوند، بینایی ضعیف، آستیگماتیسم، عدم توانایی لنزهای تماسی و عفونت است.